UItgeest kende een groot uitvinder....

Cornelis Corneliszoon van Uitgeest was zijn naam, ook wel Krelis Lootsje genoemd. Hij leefde naar schatting tussen 1540 en 1607. Afbeeldingen van hem zijn er niet, ook weet niemand waar zijn graf zich bevindt. Toch is deze ‘schamele huysman met wijff ende kinderen belast’, zoals hij in officiële documenten wordt genoemd,  zeer belangrijk geweest voor Uitgeest en de economische opleving van ons land aan de vooravond van de Gouden Eeuw. Cornelis was de uitvinder van de houtzaagmolen. Dat zagen gebeurde tot die tijd met de hand; zwaar, arbeidsintensief werk. Op de wind ging dat wel dertig keer sneller. 

Cornelis Corneliszoon had een traditionele timmerwerf aan de Meldijk. Hij was getrouwd met de dochter van een meelmolenaar. Door die combinatie moet hij op het idee zijn gekomen om met een krukas het draaien van wieken om te zetten in een op een neergaande beweging en zo zaagramen in beweging te brengen. Hij was geen academicus maar een vernufteling, die met zijn boerenverstand een praktische oplossing zocht voor een actueel probleem. Hij bedacht ook een pomp voor waterverplaatsing en een manier om met gekantelde molenstenen meer olie uit zaad te persen, de zogenaamde kollergang.

Uit angst voor verlies van werk protesteerde het Gilde van Houtzagers tegen de komst van de houtzaagmolen in Amsterdam, maar in de Zaanstreek was Cornelis meer dan welkom. Het begin van de eerste industriële revolutie. Nederland herstelde in die tijd van de Spaanse overheersing en er was een enorme vraag naar gezaagd hout; voor nieuwe boerderijen, bedrijfspanden en voor de bouw van schepen. De handelsvloot kon snel worden uitgebreid en we veroverden de wereld. Met dank aan Cornelis Corneliszoon uit Uitgeest. Hij is er rijk noch beroemd door geworden. 

Weinig mensen kennen zijn naam, het zijn vooral buitenlandse wetenschappers die hem lof toezwaaien. In Uitgeest is een straat naar de uitvinder vernoemd. Op de Zaanse Schans 
(www.dezaanseschans.nl) staat het Jonge Schaap, een nog werkende houtzaagmolen die je kan bezoeken. In de kelder is een expositie ingericht over de geschiedenis van de houtzaagmolen. Meer informatie over Cornelis Corneliszoon van Uitgeest is te vinden op www.houtzaagmolen-uitgeest.nl, waar ook een fraai boek over deze uitvinder besteld kan worden.